Rozwój społecznego podziału pracy sprawił, że wymiana dóbr na targowiskach stała się ważnym czynnikiem stymulującym produkcję.Stały popyt na niektóre wyroby wyodrębnił pewne produkty, na które zawsze było wielu chętnych do wymiany (bydła, drobiu, narzędzi, zboża, wyrobów konopnych, ozdób), nabierały one cech wartości ogólnej, które stopniowo przekształciły się w coś, co pełniło funkcję pieniądza towarowego, za które można było wszystko dostać.
W nadmorskich rejonach południowych Chin oraz w rejonie ujścia Yangzijiang rolę pieniądza towarowego spełniały drobne, kształtne muszelki z rodziny cypraea moneta stanowiąc płacidło pozbawione wartości użytkowej, które z czasem wyparły uniwersalne wartości (płacidło wartości użytkowej) jak bydło, proso czy konopie, z czasem poszerzając zasięg użycia również na dorzecze Huanghe.
Muszelki te, o wielkości 30 do 45 mm, pochodziły z drobnych morskich mięczaków (monetaria moneta), których skorupki pierwotnie używane były w celach dekoracyjnych i religijnych, a następnie jako środek płatniczy w wielu, nawet bardzo oddalonych od siebie, regionach świata. Muszelki te ceniono jako amulety płodności, również zwiększające urodzajność pól. Z tych względów cena ich rosła, aż stały się wartością ogólną, odpowiednikiem płacidła pozbawionego wartości użytkowej – pieniądzem.
Muszelki posiadały niezwykłą trwałość, łatwo się dawały przenosić i nie zajmowały zbyt dużo miejsca. Gdy po wywierceniu otworów, nawlekano je na kilku sznurkach jak korale, otrzymywały wszelkie walory środka płatniczego. Dodatkowymi zaletami ich było to, że rzadko występowały, trudno je było zdobyć, więc nie groziła nadmierna podaż, co doprowadziłoby do utraty wartości.
Muszelki, aby znaleźć się w dorzeczu Huanghe, musiały zostać przeniesione przynajmniej przez obszar tysiąca kilometrów, poprzecinany rwącymi rzekami oraz lasami pełnymi dzikiej zwierzyny, a także zamieszkały przez okrutnych barbarzyńców. To na wiele lat stało się gwarancją nikłego przepływu muszelek z południa na północ.
Z czasem, po podbiciu terenów południowych, muszelki zastąpiono perłami, nefrytem, złotem i kością słoniową, jako kolejnymi towarami trudnymi do zdobycia. Mimo to, muszelki bardzo długo stanowiły funkcję pieniądza, ponieważ posiadały niezmienny normatyw własnego składu i wielkości, a więc i wartości. Późniejsze monety wytapiane z drogich metali miały zmienny skład uzależniony od procentowej zawartości drogiego kruszcu; dlatego w przyszłości Chińczycy mieli duże problemy z oceną wartości monet w zależności od terytorium występowania kruszcu, czy później bicia ich przez administrację prowincji – co doprowadzało do olbrzymich nadużyć i bezwzględnego wyzysku rolników, którzy nie byli w stanie udowodnić jakiej wartości są ich środki pieniężne.
W neolitycznych grobach często znajduje się imitacje muszelek wykonane z metalu lub kości. Jednak nie było to fałszerstwem, gdyż już na pierwszy rzut oka różniły się wyglądem od monetaria moneta. Służyły jedynie w obrzędach pogrzebowych, celem zaopatrzenia duszy zmarłego w pieniądze na podróż w zaświaty (tak jak w późniejszym czasie papierowe).
Pieniądze muszelkowe stanowiły tak ważny element w życiu ówczesnych ludzi, że zostały wykorzystane w niektórych znakach pisma chińskiego (jednym z kluczy wskazujących grupę znaczeniową), których formy graficzne zawierają uproszczony rysunek muszli. Znakami zawierającymi ten element graficzny (bei reprezentujący łacińską literę b) wyrażane były i są do dnia dzisiejszego takie pojęcia, jak kupować, sprzedawać, bogactwo, majątek, towar drogi, kosztowny, tani... i wiele innych, powiązanych z pieniędzmi i wymianą dóbr.
Źródło: Tadeusz Żbikowski – Legendy i pradzieje Kraju Środka, Wikipedia
Zobacz galerię zdjęć:
Komentarze