Mimo poniesionych strat, Chi You nie poddał się. Rozbił obóz kilkadziesiąt mil od Zhuolu i przez następne pół roku zorganizował kolejne oddziały z nowych wojowników i rozproszonych demonów.
Nawet udało mu się nakłonić do udziału w wojnie, spokrewnione z władcą podziemnego królestwa, plemię Kua Fu – bestii, która chciała przechwycić słońce (co oczywiście było niemożliwe). Z tego powodu Kua Fu stał się synonimem osoby, która nie może uzyskać swojego celu, gdyż przecenia swoje możliwości.
Pierwsza, po przerwie, bitwa rozpoczęła się w powietrzu, kiedy sprawujący władzę nad deszczem i rzekami władca smoków Yinglong, postanowił ubiec Chi You i nie dopuścić już do powstania kolejnej zasłony mgielnej. Yinglong na niebie porozmieszczał deszczowe chmury i czekał na odpowiedni moment, aby zatopić wojsko Chi You w powodzi ulewnego deszczu.
Chi You jednak już z daleka zauważył podstęp cesarskiego zwierzchnika smoków, dlatego zaprosił do pomocy boga wiatru Feng Bo i boga deszczu Yu Shi. Na efekt nie trzeba było długo czekać, ciemne chmury pod wpływem wydobywających się podmuchów z ust Feng Bo znikły, a skierowane przez Yu Shi ulewne deszcze zaczęły zatapiać wojska Żółtego Cesarza. Na to Huangdi wezwał do pomocy swoją córkę, boginię suszy, Ba (nazywaną również Nuba i Hanba). Wystarczyło, że bogini tylko pojawiła się nad polem bitwy, a wicher i ulewa nagle ustały, natomiast woda całkiem wyparowała.
Na to tylko czekali wojownicy Yinglong’a – ustawili się w zwarte szyki i zaczęli z impetem atakować, i wypierać wojsko Chi You, a następnie ruszyli w pościg za przerażonymi. Wyglądało na to, że tym razem klęska Chi You będzie druzgocąca… ale nic podobnego…
Mimo, że wojna trwała już kilkanaście lat i straty po obu stronach były ogromne, Chi You był skłonny walczyć o swoją suwerenność do ostatniej chwili i kropli krwi. Ponownie zebrał sojuszników, wzmocnił swoją armię i z nową siłą uderzył na wojska Żółtego Cesarza. Szala zwycięstwa znowu przechyliła się na stronę Chi You.
Tym razem z pomocą potężnemu Huangdi’emu przyszła Xuan Nu (również Jiu Tian Xuan Nu – Tajemnicza Pani Dziewięciu Niebios) – w taoizmie bogini nieśmiertelności, długowieczności i szczęścia, a także gojących się ran. Nauczyła cesarza sztuki wojennej, a zwłaszcza takiego ustawienia wojsk, by nieprzyjaciel nigdy nie mógł ich otoczyć. Była to taktyka trzech armii: środkowej i dwóch flankowych, prawej i lewej, zabezpieczających główne siły przed atakiem z boku. Ten trójkowy system utrzymywał się w wojsku, aż do XX wieku.
Druga nauka dotyczyła odkrycia tajemnicy uzbrojenia miedzianogłowych wodzów o żelaznych czaszkach, będących podstawą wojska Chi You. Takie określenie ich głów może być metaforą, pokazującą twardość i odporność na ciosy drewnianych mieczy i toporów… ale może również wskazywać wprowadzenie do walki nowego surowca. Bogini Xuan Nu w Górach Kunlun, dawnej siedzibie Najwyższych Bóstw, wskazała Haungdi złoża czerwonozłocistej, jak blask płonących pochodni, miedzi. Jednocześnie umożliwiając wytopienie miecza, który poradziłby sobie z najtwardszymi czaszkami wroga. Legenda ta umieszcza pojawienie się brązu już w połowie trzeciego tysiąclecia, mimo to, że za epokę brązu przyjmuje się panowanie dynastii: Xia, Shang i Zhou (2100 – 256 p.n.e.). Trzeba mieć świadomość, że te przeobrażenia nie nastąpiły z dnia na dzień, lecz przejście z neolitu do epoki brązu naznaczone było ciągłością rozwoju, szczególnie ze względu na szerokie rozpowszechnienie się kultury Longshan (3000 – 2000 p.n.e.).
Trzecią dziedziną, której nauki Xuan Nu przyczyniły się do zwycięstwa wojsk Żółtego Cesarza, było wykorzystanie w walce dzikich zwierząt. Ówcześnie oswajanie i hodowla zwierząt osiągnęły już duże rozmiary. Hodowano przede wszystkim psy, świnie, krowy i konie, ale również starano się oswajać inne zwierzęta, nawet drapieżne. Szczególnie władcy próbowali hodowli niedźwiedzi, których futra, mięso, tłuszcz i kości były wysoko cenione. Także lubili mieć w swojej menażerii tygrysy, pantery i jaguary. Xuan Nu nauczyła Żółtego Cesarza tresury dzikich zwierząt, dzięki temu można było uformować z nich zwarte szeregi i szczuć je przeciwko upatrzonym oddziałom armii wroga. Zwierzęta nie rozbiegały się na wszystkie strony, lecz po wykonaniu komendy karnie, w sprawnym szyku wracały do obozu.
Posiadłszy te umiejętności Huang Di, mimo zaciekłej obrony wroga, podczas której zginęły dziesiątki wojowników po obu stronach, ostatecznie pokonał Chi You. Waleczny Chi You został schwytany i skuty w kajdany, a następnie zabity przez smoka Yinglonga.
W trakcie wieloletniej wojny, w zależności od źródeł podawania, udział wojsk Huang Di szacuje się od 8.000 do 15.000, natomiast straty od 1.200 do 3.000. Ze strony Chi You w wojnie brało udział od 72 do 81 klanów i plemion, w tym wojaków od 15.000 do 26.000 ; zginęła większa część wojska: 3.000 poległo – na początku, 7.000 – w trakcie wojny, a do tego jeszcze należy dodać tych, którzy oddali życie podczas marszu pod Zhuolu, odwrotu, no i podczas ekspedycji karnej.
Chi You został pochowany w zachodniej części prowincji Shandong, a następnie deifikowany jako bóg wojny. Późniejsi wyższej rangi wojskowi wyruszając na wyprawy wojenne lub z nich wracając, składali ofiary przed posągami Chi You. To jakim mirem cieszył się bóg wojny Chi You, świadczy jakie znakomitości składały mu ofiary. Pierwszy cesarz Chin Qin Shi Huang po zjednoczeniu całej domeny w 219 p.n.e.; Liu Bang, pierwszy cesarz dynastii Han – w 209 p.n.e. Cesarz Liu Bang ustanowił w ówczesnej stolicy w Chang’anie (obecne Xi’an) w 201 r. p.n.e. oficjalny kult Chi You jako boga wojny.
Od tej pory we wszystkich większych miastach stały świątynie poświęcone Chi You. Trudna do zrozumienia to sytuacja – skoro Chi You był największym wrogiem cesarza i zjednoczonego cesarstwa… a jednak wyniesiono go na ołtarze za waleczność i próbę zachowania niezależności. Nawet w Zuolu (stolicy Huang Di) wzniesiono Pawilon Trzech Przodków tj. Huang Di, Yan Di i Chi You, gdzie stoją ich ogromne posągi. Na ogromnych freskach pomalowano sceny z bitew pod Banquan i Zhuolu, podpisania rozejmu na Górze Fushan oraz terenów ówczesnej stolicy.
Chi You jest postrzegany jako protoplasta grupy etnicznej Hmong, która po śmierci swojego wodza, aby nie być zgładzona przez Żółtego Cesarza musiała się z wolna przenosić coraz bardziej na południe.
Źródła: Tadeusz Żbikowski – Legendy i pradzieje Kraju Środka, http://history.cultural-china.com, Wikipedia,
POWIĄZANE NOTKI:
Bitwa pod Banquan
Początek wojny pod Zhuolu
Praprzodek kompasu
