Dramat i opera "Wachlarz Kwiatu Brzoskwini"

Wachlarz kwiatu brzoskwini (Tao Hua Shan 桃花扇)to, ukończony w 1699 r. przez Kong Shangren, legendarny dramat o miłości i upadku rodzimej dynastii Ming. Kong Shangren,孔尚任, (ur.1648 – zm.1718 r.), był poetą i dramaturgiem na początku panowania mandżurskiej dynastii Qing (1644 – 1911 r.), urodzony w Qufu, zaliczany do 64-tego pokolenia potomków Konfucjusza.

Ze względu na dużą staranność historyczną praca nad skryptem trwała 10 lat, a rękopis trzykrotnie ulegał zmianie. Fenomenem jest to, że od samego początku sztuka została wysoko oceniona przez ogół społeczeństwa. Docenił ją mandżurski cesarz, urzędnicy i zwykli ludzie. Już w pierwszych dwóch latach od pojawienia się była grana przez wiele wędrownych trup oraz cesarski teatr. Spektakl należał do ulubionych cesarza Kangxi (panowanie 1661 – 1722 r.)

Akcja rozgrywa się w czasach dynastii Południowej Ming (1644 – 1662 r., po samobójstwie ostatniego cesarza dynastii Ming, Chongzhen), w tle ukazując kulisy schyłku chińskiej dynastii. Powstanie pod przywództwem Li Zicheng i upadek rodzimej dynastii wstrząsnęły ówczesnymi intelektualistami, wymuszając na ich szukanie przyczyny tego stanu. Wielu uczonych, aby nie służyć najeźdźcy, skryło się za murami klasztorów buddyjskich; inni wyrażając nienawiść i żal do dynastii Ming, dociekali historycznej prawdy, poszukując przyczyn i odpowiedzialności. Mimo, że pod koniec panowania dynastii Ming (1368 – 1644 r.) w 1604 r., celem próby zwalczania skorumpowanych urzędników, powstał reformatorski, filozoficzno-ideologiczny ruch Donglin东林党, jednak w skostniałym świecie dworskim nic już nie było w stanie uratować dramatycznej sytuacji państwa.

Fabułą dramatu jest miłość jaka nawiązała się pomiędzy jednym z członków Towarzystwa Donglin, uczonym Hou Fangyu (侯方域) a kurtyzaną Li Xiangjun (李香君).Jako symbol zaręczyn, Hou wysłał Li tytułowy wachlarz z kwiatami brzoskwini. W tle akcji następuje ciąg wydarzeń powiązanych z nieudolną próbą powstrzymania kroczących na południe nielicznych wojsk Qing. Kolejni cesarze bocznych linii, pamiętający zbytek i rozgrywki dworu z Beijing, budują sobie rezydencje, bawią się i mordują wzajemnie… licząc na cud restauracji dynastii, który nigdy nie nastąpił. Hou i Li spotykają się od czasu do czasu na Górze Qixia. Kiedy ponownie zobaczyli się po ośmiu latach, okazało się, że Hou zdradził młodzieńcze ideały i został urzędnikiem państwowym dynastii Qing. Zdruzgotana tą sytuacją Li rozdziera na kawałki wachlarz z kwiatem brzoskwini… jednocześnie kończąc ich szaloną miłość. W efekcie tego Li zostaje zakonnicą a Hou kapłanem taoistycznym. Scenariusz finału sztuki wielokrotnie zmieniano na potrzeby kolejnej adaptacji, w rezultacie czego istnieją trzy rodzaje zakończeń, w tym jeden szczęśliwy.

Na przestrzeni trzech wieków Wachlarz kwiatu brzoskwini został wystawiony w kilku typach tradycyjnych oper chińskich: Operze Pekińskiej, Chu Operze, Yueju Operze i innych. Największe arcydzieło sztuki scenicznej na podstawie Wachlarza kwiatu brzoskwini stworzyła Kun Qu Opera.

Kun Qu zostało wymienione jako jedno z arcydzieł ustnego i niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO w 2001 r. Jego melodyka, forma artystyczna, scenografia i kostiumy sprawiły zaliczenie go do jednego z czterech głównych unikatowych odmian chińskiej opery. Charakterystyczna słodycz i delikatność aktorów, wyrafinowanie gestów, dramatyczność wyrazu twarzy (zwłaszcza oczu), finezyjne kostiumy i maestria scenografii, to jedne z wielu powodów fascynacji tą niezwykłą i wyrafinowaną formą sztuki starożytnej.

W następnym wpisie szerzej przybliżę fenomen Kun Qu Opery

W 1964 r., z udziałem aktorów Wang Feng Dan i Feng Jie, na kanwie Wachlarza kwiatu brzoskwini, powstał film z wykorzystaniem scenariusza filmowego napisanego przez dramaturga Mei Qian.

Zwiastuny inscenizacji