Czterokomorowy, ogromny grobowiec markiza Yi zmarłego w 433 r. p.n.e. oprócz bogatej kolekcji 124 instrumentów muzycznych, z najwspanialszym z dotychczas odkrytych zestawem dzwonów brązowych bianzhong, zawierał różnorodny zbiór ówczesnych brązów oraz utensyliów wykonanych z innych surowców.
Z brązów i militariów w grobie złożono: 134 brązowe naczynia i przedmioty gospodarstwa domowego, 4777 sztuk broni lub jej elementów, 1127 części brązowych rydwanów, 25 sztuk skórzanej zbroi.
Ten spektakularny zestaw przedmiotów miał towarzyszyć i służyć markizowi w następnym życiu − dzisiaj dzięki niemu możemy wyrobić sobie pogląd na poziom życia i rozwój rzemiosła 2,5 tysiąca lat temu na terenach domeny chińskiej. Całkowity ciężar wyposażenia grobowca markiza Yi jest szacowany na ponad dziesięć ton.
Za czasów dynastii Shang (1700 – 1046 r. p.n.e.) i wczesnej Zhou (1046 – 722 r. p.n.e.) wyroby z brązu były używane przede wszystkim podczas uroczystych ceremonii związanych z życiem, śmiercią i oddawaną czcią przodkom. W okresie Walczących Królestw (476 – 221 r. p.n.e.) − gdy konkurujące ze sobą sąsiednie państewka były w stałym konflikcie − sytuacja się zmieniła. Przedmioty te zaczęły być postrzegane jako dobra luksusowe, stanowiące o statusie człowieka i coraz częściej były oddzielane od sfery rytuału religijnego. Publiczne okazywanie bogactw przed sojusznikami i rywalami, było jednym ze sposobów na utrzymanie prestiżu i władzy. Mimo tego trendu, ofiarne naczynia nadal były wykonywane i to właśnie one miały najbardziej godny oraz bogaty wygląd. Natomiast brązy używane podczas uroczystych biesiad podejmujących oficjeli były nieco mniejsze, również bardzo dekoracyjne z szerokim wykorzystaniem różnych technik zdobniczych. Wszelkie zawarte na nich inskrypcje odnosiły się do właściciela, a nie do przodków – co miało miejsce w naczyniach rytualnych.
Wśród brązów użytkowych, chyba największe wrażenie robi zestaw do podgrzewania wina składający się z kielicha zun i podstawy pan. Wymiary zun: wysokość - 33,1 cm, średnica górna – 47,3 cm, natomiast waga 19,2 kg. Przypuszcza się, że jest to jeden z pierwszych chińskich brązowych dzieł sztuki wykonanych techniką na wosk tracony, a nie tak jak dotychczas odlewem z formy składanej.
Równie wartym oglądnięcia jest umieszczona na tacy para naczyń na wino hu, o wysokości 111 cm, ciężarze 240 kg; z wewnętrznym napisem na szyjce każdego z naczyń o treści: zlecił wykonanie markiz Yi z Zeng i może on posiadać i używać do wieczności.
Zestaw naczyń do chłodzenia lub podgrzewania wina to: zewnętrzny pojemnik jian oraz wyjmowany wewnętrzny – fou z kwadratową szyjką. Przestrzeń pomiędzy oboma naczyniami z zależności od potrzeby była wypełniana lodem lub węglem drzewnym. Wysokość zestawu 61,5 cm, ciężar 168,8 kg. Powyżej wymieniona kolekcja naczyń do wina została ozdobiona motywami z wizerunkiem smoka i węża.
Innowacją dekoratorską, świadczącą o wysokim kunszcie rzemieślniczym i artystycznym, a wprowadzoną w drugiej połowie panowania dynastii Zhou, było zastosowanie sztuki upodabniającej do intarsji złotem i srebrem. Wykonywany ornament ażurowy na powierzchni cennego naczynia brązowego był łudząco podobny do maswerku z użyciem złota i srebra. Przykładem zastosowania tej techniki jest patera (wysokość 11 cm, waga 8,8 kg) z chochlą (wysokość 24 cm, ciężar 2,6 kg).
Wartym zwrócenia uwagi jest dwuczęściowy podgrzewacz na węgiel – wysokość 21,3 cm, średnica 39,4 c; w którym po uzyskaniu odpowiednie temperatury zawartości górnej tacy, przy pomocy łańcuszków można było ją przestawić na pożądane miejsce.
Wśród znalezionej broni zwraca uwagę − wytrzymała, gładka i elastyczna − bambusowa halabarda, owinięta nićmi jedwabnymi i pokryta laką. W górnej części ma brązową włócznię, hak i trzy ostrza wewnętrzne. Jest to najstarsza odnaleziona broń tego typu w Chinach.
Oprócz brązów użytkowych w pobliżu podwójnej trumny markiza Yi znaleziono twory zoomorficzne, takie jak 1,5 m wysokości dziwaczny ptak, którego skrzydła i poroże były inkrustowane półszlachetnymi kamieniami z dominacją turkusów.
EPOKA BRĄZU 8
CDN
Notki powiązane:
Epoka brązu – Trzy Dynastie
Wytop brązu
Kultury Erlitou i Erligang
Różnorodność naczyń obrzędowych
Maska taotie
Dzwony z brązu i koncert na bianzhong
Grobowiec markiza Yi - instrumenty muzyczne
Grobowiec markiza Yi - wyroby z laki i nefrytu
