Chińczycy czczą bohaterów sprzed czterech tysięcy lat… a czy my wiemy kto to byli: Polanie, Piast Kołodziej, Mieszko I, Wincenty Kadłubek
Podziwiamy chińską porcelaną i jedwab… a czy mamy choć minimalne pojęcie jak wygląda porcelana chocieska lub ćmielowska, koronka koniakowska lub bobowska, haft kaszubski lub łowicki
Młoda Chinka będzie zachwycona prezentem wykonanym z nefrytu… a jak zareaguje nasza dziewczyna otrzymując podarunek z bursztynu
W trakcie szukania materiału do poprzedniego wpisu, zaintrygowała mnie druga część artykułu w CHINA HERITAGE QUARTERLY opowiadająca o tym, kto z ważnych tego świata na przestrzeni przeszło dwóch tysięcy lat przewodniczył uroczystościom ku czci Wielkiego Yu (panowanie ok. 2205 – 2147 r. p.n.e.), no i jak dbano o mauzoleum Yu. Można oczywiście się spierać, czy było to tylko zbijaniem kapitału politycznego, czy faktycznie aż tak bardzo szanowano i doceniano swoje korzenie.
Faktem jest, że konfucjanizm wprowadził bezwzględne podporządkowanie się tradycji i starym wartościom. Ale przecież już w 210 r. p.n.e. pierwszy cesarz Chin Qin Shihuang osobiście przewodniczył uroczystościom ku czci Wielkiego Yu, inicjując w ten sposób zwyczaj składania ofiary wspaniałemu królowi sojuszu północnych rodów Chin. Qin Shihuang tępił tradycjonalizm konfucjanistów, dzięki czemu hołdując nauce legistów był w stanie przeprowadzić gruntowne reformy i scalić wielonarodową domenę chińską, która przetrwała następne dwa tysiące lat różnorakich zawirowań dziejowych, a dzisiaj jest wiodącą potęgą. Na pewno nie kierowało pierwszym cesarzem myślenie konfucjańskie, lecz szczery podziw dla antenata – mimo prawie całkowitego odrzucenia przeszłości, kierował swoje myśli ku Wielkiemu Yu. Pokłonił się przed pracowitym i wytrwałym przodkiem, pochodzącym z innego państewka… i robili to samo następni panujący.
Jeszcze przed utworzeniem Cesarstwa Chińskiego (przed 221 r. p.n.e.) w dawnym księstwie Yue (obecna prowincja Zhejiang) czczono pamięć Yu. Kolejni władcy po Qin Shihuang, których uczestnictwo odnotowano w uroczystościach to: Gao Zu (206 – 195 r. p.n.e.) i Ling Di (168 – 189 r.) – dynastii Han. W VI wieku n.e., za czasów Dynastii Południowych i Północnych (420 − 589 r.) wybudowano imponujące mauzoleum. Za późniejszych dynastii dbano o obiekt, a w uroczystościach brali udział wyżsi urzędnicy prowincji.
Za czasów panowania mongolskiej dynastii Yuan (1271 – 1368 r.) status mauzoleum i świątyni został podwyższony do rangi państwowej. Podczas centralnych obchodów organizowano spektakle teatralne, uroczyste bankiety i przejażdżki ozdobnymi łodziami po Wschodnim Jeziorze. Nawet biednych mieszkańców było stać na popływanie łódką po pięknym jeziorze.
Władcy ostatnich dynastii, Ming (1368 – 1644 r.) i Qing (1644 – 1911 r.), jeszcze bardziej podnieśli znaczenie uroczystości ku czci Wielkiego Yu. Od czwartego roku panowania cesarza Hongwu (1368 – 1398 r.) rząd ustalał dwa razy do roku, wiosną i jesienią, dni odprawiania rytuałów ofiarnych ku czci Yu. Co trzy lata w ofiarnych modlitwach uczestniczyli tancerze i muzycy, aby wzbogacić uroczystości odpowiednimi występami. Yu został wpisany na listę „nauczycieli pierwszych królów” i był czczony na równi z założycielami pierwszych dynastii: Xia, Shang i Zhou. Każdy intronizowany cesarz był zobowiązany do złożenia ofiary w mauzoleum Yu, co w jego imieniu czynił specjalny wysłannik. Za czasów mandżurskiej dynastii Qing w uroczystościach przeważnie brali udział najwyżsi rangą urzędnicy państwowi. Swoją obecnością zaszczycili obchody ku czci Yu, w 1689 r. cesarz Kanxi, natomiast w 1751 r. cesarz Qianlong.
Wraz z upadkiem cesarstwa w 1911 r. znaczenie polityczne i społeczne uroczystości ku czci Yu docenili kolejni przywódcy republikańscy. W następnych latach przeprowadzono kapitalny remont zarówno świątyni jak i sanktuarium, aby w 1935 r. obchodzić hucznie uhonorowanie Da Yu. W 1939 r. Zhou Enlai złożył wizytę w świątyni, wygłaszając przemówienie wzbudzające ducha walki z japońskim agresorem. W 1947 r. Chiang Kai-shek wraz z żoną, synem i córką złożyli oficjalną wizytę w mauzoleum.
Po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej w 1949 r., mauzoleum i świątynia - objęte odgórnym zarządzeniem mimo Rewolucji Kulturalnej - zachowały się bez większego uszczerbku. Miejsce odnawiano kilkukrotnie, aby na przełomie kwietnia i maja 1995 r. odbyły się na dużą skalę uroczystości ku czci Yu, w których wzięło udział ok. 20.000 gości.
Tak się zastanawiam… może jest wskazana podobna inicjatywa do „Narodowego Czytania”, która choć w minimalnym stopniu obudzi chęć poznania naszych dawnych dziejów.
Na tle treści wspomnianego artykułu, na podstawie którego powstała powyższa notka - mogę tylko stwierdzić, że smutno mi…
Czy dla nas przeszłość to już niewiele znaczący balast w rozwoju społeczeństwa. Może jednak spróbujmy ratować przed zapomnieniem wiedzę o naszych korzeniach i poszukajmy w niej naszej siły.
Polecam moją, sprzed dwóch miesięcy, próbę powiązania tegorocznej emisji „Narodowego Czytania” - w roli głównej z jej bohaterem Aleksandrem Fredrą - wiersza „Trzeba by” ze wschodnim sposobem myślenia zawartym w chińskiej bajce „Jak znaleźć przyjemność”.
Wielki Yu 4
CDN
Notki powiązane:
Najstarszy chiński traktat geograficzny
Dziewięć starożytnych prowincji Chin
Zobacz galerię zdjęć:
Komentarze