Cesarski Pałac Letni (Yihe Yuan, 頤和園) leżący na przedmieściach Beijing jest jednym z najwspanialszych przykładów chińskiej architektury pałacowo-ogrodowej. Zajmuje powierzchnię 294 hektarów, z czego trzy czwarte to jezioro Kunming. Spektakularne panoramy uzyskano łącząc naturalny pejzaż wzgórz i wód otwartych otoczonych stanowiskami widokowymi - ze sztucznymi budowlami, takimi jak pawilony, pałace, hale, tarasy, świątynie i mosty.
Początki rezydencji sięgają czasów dynastii Jin (1115 – 1234), choć tak naprawdę historia tego kompleksu zaczęła się w 1750 roku, gdy cesarz mandżurskiej dynastii Qing, Qianlong, chcąc uczcić 70 rocznicę urodzin swojej matki, rozkazał stworzenie tam uporządkowanej aranżacji terenu o nazwie Qingyi Yuan (清漪园, Ogród Czystych Fal). Wówczas pogłębiono i poszerzono jezioro, a wybrana z niego ziemia posłużyła do usypania najbardziej charakterystycznego elementu, Wzgórza Długowieczności. Jednak swoją świetność uzyskała po przeznaczeniu jej przez cesarzową-regentkę Cixi na swoją letnią siedzibę. W 1860 r. (podczas II wojny opiumowej) wojska angielskie i francuskie doszczętnie zniszczyły olbrzymią i reprezentacyjną letnią rezydencję cesarzy o powierzchni 800 ha, Yuanmingyuan (圆明园, Ogród Doskonałości i Blasku) oraz doprowadziły do ruiny Qingyiyuan. W 1885 r., ze względu na brak funduszy na zrekonstruowanie i odbudowę ogromnego Yuanmingyuan, Cixi nakazała wybudować na gruzach Qingyiyuan nową cesarską rezydencję letnią, zobowiązując się do pokrycia kosztów z własnej szkatuły. Bardzo szybko jednak się okazało, że - trzęsąca imperium regentka dwóch kolejnych cesarzy - wycofała się ze swego zobowiązania i wymusiła wydanie na odbudowę letniej rezydencji funduszy przeznaczonych na stworzenie floty wojennej, co z kolei zrujnowało budżet państwowy i jeszcze bardziej osłabiło militarnie Chiny. Po czterech latach kompleks został oddany do użytku, stając się ulubioną siedzibą Cixi, gdzie przez lata spędzała czas wśród rozrywek, nadal jednak rządząc krajem.
W grudniu 1998 r. UNESCO Pałac Letni wpisało na Listę Światowego Dziedzictwa, jako arcydzieło chińskiego stylu ogrodowego.
Malowniczą, spokojną i elegancką okolicę odtwarzającą scenerię południowych Chin, stanowi Zachodnia Grobla Jeziora Kunming. Dzieli ten rejon na trzy akweny z wysepkami, mające przypominać legendarne wyspy Morza Wschodniochińskiego: Penglai, Yingzhou i Fangzhang.
Najbardziej znanym z sześciu mostów (Jiehu, Binfeng, Yudai, Jing, Lian i Liu) łączących Zachodnią Groblę jest Yu Dai Qiao. Został wzniesiony w latach 1751 – 1764, za czasów panowania cesarza Qianlong, w stylu delikatnych mostów budowanych w południowych Chinach. Jest wykonany z białego marmuru, a balustrady dekorują żurawie i różne mityczne zwierzęta.
Most Yu Dai Qiao jest najbardziej znaną budowlą reprezentującą urzekającą konstrukcję spacerową architektury ogrodowej, nazywaną mostem księżycowym. Nefrytowy Cienki Most (Yù Dài Qiáo,玉带桥), ma również nazwę Most Wielbłądziego Garbu. Tego typu konstrukcja mostowa została wymyślona w Chinach, a później wprowadzona w Japonii.
Konstrukcja Księżycowego Mostu została tak zaprojektowana, aby umożliwić pieszym przechodzenie ponad kanałem, z jednoczesnym bezproblemowym przepływem barek pod nim. Charakteryzuje się wysokim, cienkim pojedynczym łukiem, zlokalizowanym pod dużym kątem wejścia, jak i zejścia. Rozwiązanie to było o tyle efektywnym, że nie wymuszało przeznaczenia bardzo potrzebnych dla rolnictwa większych powierzchni na podejścia.
Nazwa Księżycowy Most pochodzi stąd, że konstrukcję można oglądać z lustrzanym odbiciem tak, aby w całości utworzyły okrąg, symbolizujący księżyc. Li Bai (701 - 762), największy poeta dynastii Tang, w swoim wierszu napisał, ”dwie wody oprawiono w rewelacyjne lustro, a bliźniacze mosty tworzą poświatę”.
Prześwit łuku Yu Dai Qiao został odpowiednio dobrany, aby bez problemu mogły zmieścić się cesarskie smocze łodzie, bowiem tędy przepływał cesarz lub cesarzowa, kierując się z jeziora Kunming do pobliskiej rzeczki Yu, będącej częścią Tonghui, a następnie Changpu o oficjalnej nazwie Zewnętrzna Jinshui.
Wijąca się po zachodniej dzielnicy Beijing przez ponad 30 km rzeka Chang ma ciekawą siedemsetletnią historię. W czasach dynastii Ming i Qing stanowiła szlak wodny, którym przemieszczała się rodzina cesarska udając się do królewskich parków i pałaców, aby zaczerpnąć świeżego powietrza i spędzić czas na łonie natury. Tędy przenosiła się dwa razy w roku cesarzowo-regentka Cixi, gdy na ciepłe miesiące chciała zamieszkać w Pałacu Letnim.
Do dziś można oglądać zakole o nazwie Purpurowy Cesarski Zakręt, gdzie na środku małego półwyspu zlokalizowano Purpurowy Bambusowy Dziedziniec. Regentka Cixi najpierw płynęła w cieniu wierzb zasadzonych wzdłuż rzeczki, po czym przybywała na skwerek z drzewami brzoskwiniowymi i altanką. Przesiadając się z łodzi do palankinu, odpoczywała tu przed końcowym odcinkiem drogi do prywatnej części Pałacu Letniego. Chang nazywano jedyną cesarską rzeką, a w zmieniającej się historii również ta rzeczka przeobrażała swoje nazwy na: Goaliang za czasów dynastii Liao, Zhao – dynastii Jin, Jinshui – dynastii Yuan i Yu – dynastii Ming.
Dziś tędy cesarska łódź nie byłaby w stanie przepłynąć, co pokazuje zdjęcie i zrzut z Google Map. A do kiedy to było możliwe? Trudno dociec. Już na planie z 1888 roku, równolegle do Księżycowego Mostu, istnieje spinający brzegi mostek drewniany, wyglądający na pomocniczy lub dla obsługi. A może był podnoszony lub zwodzony? – choć obraz raczej na to nie wskazuje. A może to był jedynie punk przesiadkowy? Po co jednak taki piękny mostek, umożliwiający przepływanie pod nim? Pewnie ten drugi został wybudowany w późniejszych latach, zamykając swobodny wpływ na jezioro.
Zapraszam na dalszą część spaceru po terenach uroczego Pałacu Letniego w Beijing, podziwiając inny most – w następnej notce.
Notki powiązane: Most Anji, Most Siedemnastu Łuków, Most Marco Polo, Mosty Nieśmiertelnych, Hua Shan nie dla akrofobów, Jeb Corliss nad Tianmen, Tongli - Wenecja Wschodu,
