Yanzi chunqiu 晏子 春秋 (Wiosna i Jesień Mistrza Yan) to zbiór starożytnych tekstów związanych z życiem i działalnością premiera państewka Qi, Yan Ying (晏嬰), żyjącego w latach 578 – 500 p.n.e. Oprócz opowieści zawiera przemówienia i odczyty przypisane Yan Ying, doradcy księcia Jing z Qi 齊景公 (547-490 BC). Większość tekstów dotyczy tego okresu, opisując kontakty z władcą oraz perypetie Yan Ying związane z wykonywaniem obowiązków służbowych, wskazując na jego poglądy polityczne i ideologiczny charakter. Język książki jest zwięzły, zawartość przybliża wiele aforyzmów wynikających z przeżyć lat pracy.
Książka została napisana po śmierci premiera w czasach Epoki Walczących Królestw (475 – 221 r. p.n.e.). przez nieznanych uczonych. Wolumin znany przez kolejne pokolenia zebrał w całość Liu Xiang (前 漢, 78 BC - 8 AC), tworząc osiem rozdziałów tzw. wewnętrznych i zewnętrznych z 215. opowieściami. Sześć pierwszych rozdziałów zawiera relacje z kontaktów premiera z władcami u których służył lub z którymi miał do czynienia, siódmy to opowieści z tego okresu, a ósmy to komentarz Liu Xiang, uczonego konfucjańskiego i znawcy klasyków, uznawanego za założyciela tzw. szkoły „starych tekstów” (guwenjia).
Pierwsza wzmianka o Yanzi chunqiu pojawiła się w 62. rozdziale historycznego dzieła Sima Qian z końca II w. p.n.e. Zapiski historyczne (Schiji), obejmujące okres dwóch tysięcy lat historii chińskiej. Sima uważał, że wielu uczonych jest w posiadaniu różnych kopii tego tekstu.
Pod koniec I w. p.n.e. bibliotekarz cesarski dynastii Han, Xiangyan, skompilował Yanzi chunqiu w postaci trzydziestu rozdziałów, i taka wersja jest do dziś znana.
Niektórzy powątpiewają w autentyczność wszystkich opowieści, jednak na prawdę historyczną wskazuje fakt, że większość z nich została również ujęta w Zuo zhuan (Przekazy Zuo; 左氏傳; Zuǒshì zhuàn; dosł. Komentarz pana Zuo), Opowieści o państwach (Gúoyǔ; 国语), a także Lüshi Chunqiu – klasycznym tekście powstałym w 239 r. p.n.e. pod patronatem kanclerza ówczesnego jeszcze państewka Qin, Lü Buwei. Dlatego Yanzi chunqiu może służyć jako historyczny zapis dokumentujący sytuację społeczną państewka Qi w późnym Okresie Wiosen i Jesieni.
W 1972 roku w grobowcu z czasów dynastii Han, na terenach pod Linyi prowincji Shandong, odkryto tzw. Yinqueshan Han Slips (銀雀山漢簡 , Yínquèshān Hànjiǎn ), zapisane znakami listewki bambusowe z II w. p.n.e., wśród których znajdowało się 18. opowieści Yanzi chunqiu, potwierdzając w ten sposób autentyczność książki.
Pod względem filozoficznym tekst jest trudnym do sklasyfikowania, gdyż przez cały okres istnienia cesarstwa chińskiego jedyną słuszną filozofią był konfucjanizm, co przyciemniało obiektywne podejście do historii i literatury. Mimo, że przez wiele wieków Yanzi chunqiu uważano za dzieło konfucjańskie, poeta i uczony Liu Zongyuan z początku VIII wieku twierdził, że Yanzi chunqiu w rzeczywistości jest dziełem nawiązującym do doktryny motizmu. Choć wcale nie z powodu tego, że Yan Ying był zwolennikiem Mozi, a jedynie tekst został skompilowany przez jednego ze zwolenników Mozi, znającego tradycje państewka Qi.
........................
Polecam Tematyczny spis treści orazChronologiczny spis treści niniejszego blogu
