Czasy Wielkiego Yu - Huang He – smutek Chin

Powodzie we wszystkich okresach dziejów Chin były udręką ludności. Szczególnie podatne na żywioł wodny były tereny kolebki państwa i cywilizacji chińskiej tj. obszary dolnego biegu Huang He.

Jednym z powodów tego stanu rzeczy jest płaski teren, przez który przepływa rzeka. Dawniej, ciągle zmieniająca swe koryto rzeka umożliwiała rozlewanie się wód na olbrzymich obszarach i przez długi czas utrzymywanie się na nich. Drugim czynnikiem jest istnienie, w środkowym biegu Huang He, terenów Wyżyny Lessowej – największego na świecie obszaru akumulacji lessu o pow. ok. 430 tys. km². Nawet niezbyt wartko płynąca rzeka podmywała wysokie brzegi ze zbitego pyłu lessowego, który wpadając do wody bardzo szybko rozsypywał się i rozpuszczał − zamieniając się w gęstą, żółtawobrunatną maź. Stopniowo Huang He, obciążona coraz większym balastem zawieszonego w jej wodach lessowego pyłu, siłą rzeczy wraz z kolejnym kilometrem nurtu, zwalniała swój bieg. Pyłki lessu opadając na dno tworzyły stopniowo coraz grubszą warstwę lessowo-piaskową. W wyniku czego poziom w rzece nieustannie się podnosił, aby w końcu ze straszliwą siłą przerwać wały zatapiając pola, chaty i powodując śmierć tysięcy ludzi.

Jak podają oficjalne kroniki legendarnych czasów, za panowania Yao i Shun’a olbrzymią część ówczesnego państwa chińskiego przez wiele lat pokrywały wody olbrzymich powodzi. Wielu mieszkańców zatopionych regionów zginęło w rozszalałych falach, tylko nielicznym udało się schronić w jaskiniach na szczytach gór lub wśród konarów olbrzymich drzew i dotrwać do czasu kiedy wody opadły. Panujący wówczas cesarz Yao, wraz z radą królewską, powierzył zadanie powstrzymania powodzi nie mającemu skutecznego pomysłu dostojnikowi Gun. Armia ludzi pod kierownictwem Gun’a niestety nie poradziła sobie, a wzniesione przez nich wały zbyt krótko opierały się naporowi wód, które albo je przerywały, albo przelewały się ponad nimi. Z powodu niekompetencji Gun został zesłany na górę Yushan, gdzie ścięto mu głowę.

Z wodami potopu poradził sobie dopiero jego syn, Yu. Inaczej podszedł do problemu − zamiast wznosić wały ochronne, starał się zrozumieć i podporządkować naturze żywiołu. Zasada ta musiała już być dość popularna w tamtym czasach, jednak została sformułowana w połowie pierwszego tysiąclecia p.n.e. w taoistycznej doktrynie filozoficznej. Podstawą taoizmu jest zasada niedziałania, co wbrew pozorom wcale nie oznacza wyzbycie się aktywności, lecz jedynie unikanie działań sprzecznych z własną naturą i z naturą rzeczy, z którymi trzeba się zmierzyć. Taoiści zalecali poznanie praw natury i działanie zgodnie z nimi.

Wracając do Wielkiego Yu. Zauważył on, że najczęściej rzeki wylewały tam, gdzie ich koryto było więzione pomiędzy wysokimi wałami ochronnymi; rzadziej w miejscach, gdzie woda płynęła bez przeszkód przetartym przez wiele lat szlakiem, a w razie napotkanej przeszkody sama żłobiła sobie w niej przejście lub ją omijała. Yu poznając tą prawidłowość, zaczął rzece torować przejścia między wzgórzami, kierował jej nurt w specjalnie wykopane kanały, ułatwiając ich naturalny bieg ku morzu.

W czasie walki z potopem Yu przemieszczając się po rozległych terenach domeny chińskiej poznawał otoczenie, aby później opisać je dokładnie w Księdze Gór i Mórz (Shan Hai Jing), zamieszczając informacje o ludach zamieszkujących poznane tereny, uprawianych roślinach, żyjących zwierzętach, zalegających w ziemi minerałach oraz obliczając odległości przemierzonych tras.